Powiat bieszczadzki w krajowej czołówce. Duży awans powiatu leskiego (TABELE)

USTRZYKI DOLNE / LESKO / SANOK / PODKARPACIE. Ukazał się najnowszy ranking podsumowujący wydatki inwestycyjne samorządów w ostatnich latach. Regularnie publikuje go Pismo Samorządu Terytorialnego „Wspólnota” i przez wielu uważany jest za jedno z najważniejszych i najbardziej obiektywnych zestawień. Bazuje na danych przekazywanych przez samorządy. Sprawdziliśmy, jak w latach 2020-2022 radziły sobie powiaty z terenu południa Podkarpacia.

– A właśnie ona jest podstawą podejmowania przez mieszkańców decyzji wyborczych. Ludzie oceniają jak zmieniło się ich miasto, ile ulic i parkingów, powstało, jak bardzo zmienił się tabor komunikacji miejskiej, czy przybyły obiekty infrastruktury sportowej i rekreacyjnej – podkreślają autorzy.

Metoda rankingu jest niezmienna od lat, dzięki czemu pozwala analizować zmiany pozycji poszczególnych jednostek samorządowych.

Autorzy to prof. Paweł Swianiewicz, kierownik Zakładu Studiów Społeczno-Ekonomicznych w Instytucie Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu oraz Julita Łukomska, adiunkt w Katedrze Rozwoju i Polityki Lokalnej na Wydziale Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego.

Jak wypadają powiaty z terenu południa Podkarpacia?

Ranking: Wydatki inwestycyjne samorządów 2020-2022

Na początku warto zaznaczyć, że ranking dotyczący powiatów, miast powiatowych oraz gmin wiejskich nie uwzględnia wartości inwestycji finansowanych samodzielnie przez spółki komunalne. Ten parametr zastosowano tylko wobec miast wojewódzkich oraz miast na prawach powiatu. Zestawienie dotyczy wydatków inwestycyjnych poszczególnych samorządów.

• Powiat bieszczadzki to obok Gminy Solina zdecydowanie najjaśniejszy punkt na samorządowej mapie jeśli chodzi o cały ranking „Wspólnoty”. Samorząd ten zajął 6. miejsce na 314. sklasyfikowanych. W latach 19-21 było to miejsce 13. We wcześniejszych okresach dwa razy 6. Średnia za lata 20-22 to 301,61 zł na jednego mieszkańca powiatu (tylko budżet powiatu). Jak piszą autorzy rankingu, powiat bieszczadzki pochwalił się realizacją dwóch dużych inwestycji – rewitalizacją zabytkowego budynku rafinerii nafty Fanto w Ustrzykach Dolnych na potrzeby Bieszczadzkiego Centrum Dziedzictwa Kulturowego „Rafineria kultur” (przy udziale partnera norweskiego i funduszy EOG) oraz budową, w formule zaprojektuj – wybuduj – wyposaż, pawilonu szpitalnego wraz z łącznikiem przy SP ZOZ w Ustrzykach Dolnych.
• Z siedmiu powiatów, które wzięliśmy pod uwagę w tym artykule, drugie najlepsze miejsce w zestawieniu zajmuje powiat brzozowski. Samorząd ten zaliczył bardzo duży awans, bo z 175. miejsca na 66. W przypadku powiatu brzozowskiego widoczny jest stały progres. W latach 2017-2019 jednostka ta plasowana była na 229. pozycji. W najnowszym rankingu wyliczono, że samorząd wydał średnio 324,38 zł na osobę (tylko budżet powiatu).
• 118. lokata przypadła powiatowi jasielskiemu. Wprawdzie udało się poprawić lokatę sprzed roku, ale jednak jest to znacząco niższa pozycja niż w okresach 2017-2019 (91.) i 2018-2020 (93.). Jeśli chodzi o średnią, to za ostatni okres wyniosła ona 260,23 zł na mieszkańca (tylko budżet powiatu).
• Powiat przemyski sklasyfikowano na 147. miejscu. W ostatnich latach samorząd ten zalicza kolejny znaczący spadek. Jeszcze trzy lata temu był to 58. powiat w Polsce pod względem średniej kwoty wydawanej na inwestycje na mieszkańca. W latach 2020-2022 powiat przemyski wydawał średnio 235,69 zł na osobę (tylko budżet powiatu).
• Piąte miejsce w naszym wewnętrznym zestawieniu zawierającym powiaty z południa Podkarpacia zajmuje powiat leski. Lokata nr 131. do najwyższych nie należy, ale w przypadku tego samorządu warto odnotować, że zaliczył on jeden z 10 największych awansów w całym zestawieniu powiatów. Za lata 2019-2021 powiat leski klasyfikowany był na 246. pozycji, uzyskał więc awans aż o 115 miejsc. W najnowszym rankingu wyliczono, że samorząd wydał średnio 247,71 zł na osobę (tylko budżet powiatu).
• Powiat sanocki można powiedzieć utrzymuje status quo, choć nie ma się czym chwalić. 223. pozycja na 314 sklasyfikowanych dumy nie przynosi. Za lata 2019-2021 plasowano nas na 206. pozycji. Wcześniej były to miejsca 247. (2018-2020) i 255. (2017-2019). Jeśli chodzi o średnią, to za ostatni okres wyniosła ona skromne 177,78 zł na mieszkańca (tylko budżet powiatu).
• Największy spadek spośród siedmiu wymienionych powiatów zanotował powiat krośnieński. Ze 161. pozycji na 236. W latach 2020-2022 powiat krośnieński wydawał średnio 167,26 zł na osobę (tylko budżet powiatu).

CAŁY RANKING, wszelkie objaśnienia i opracowania dostępne TUTAJ: KLIKNIJ I POBIERZ

grafika poglądowa, foto w tle: Grzegorz Izdebski, archiwum eSanok.pl

Metoda rankingu

Metoda rankingu jest identyczna jak w ubiegłych latach. Pod uwagę bierzemy całość wydatków majątkowych poniesionych w ciągu ostatnich trzech lat (w tym przypadku 2020–2022). Chcemy w ten sposób uniknąć dużych, chwilowych wahań wskaźnika będącego podstawą rankingu. Wydatki inwestycyjne, zwłaszcza z mniejszych jednostkach, cechują się znaczną cyklicznością. W poszczególnych latach mogą być bardzo wysokie, co wiąże się z realizacją ważnej inwestycji, aby potem okresowo spadać do znacznie niższego poziomu.

Uzasadnieniem dla uwzględnienia wydatków majątkowych (a nie tylko inwestycyjnych) jest fakt, że np. wydatki na dokapitalizowanie spółek są de facto często przeznaczane na wsparcie projektów inwestycyjnych. Zresztą wydatki majątkowe, niebędące równocześnie inwestycyjnymi, to niewielka część uwzględnianych wydatków (około 2–3 proc.).

W przypadku miast wojewódzkich i innych miast na prawach powiatu pod uwagę bierzemy też wartość inwestycji finansowanych samodzielnie przez spółki komunalne. W niektórych przypadkach znacząco wpływa to na pozycję w rankingu. Na przykład trzeci w zestawieniu miast wojewódzkich Kraków bez uwzględnienia wydatków spółek byłby na miejscu siódmym, Warszawa przesunęła się z miejsca dwunastego na piąte, a Toruń z dziesiątego na szóste. W przypadku innych miast na prawach powiatu największe przesunięcia wskutek doliczenia inwestycji prowadzonych przez spółki miejskie dotyczą Skierniewic (z pozycji 18. na 6.), Włocławka (z 26. na 11.) i Radomia (z 37. na 17.).

Wśród liderów rankingów wyróżniają się samorządy utrzymujące swoją pozycję od wielu lat. W kategorii miasta wojewódzkie jest to Opole, wśród miast na prawach powiatu Świnoujście z wydatkami ponad 9 tys. zł w przeliczeniu na mieszkańca. Tylko jedna gmina – najbogatszy w Polsce samorząd, czyli Kleszczów w województwie łódzkim – ma wyższy poziom wydatków inwestycyjnych. Bardzo wysokie nakłady ponoszone przez Świnoujście to w dużym stopniu – zakończona niedawno – budowa tunelu między wyspami Wolin i Uznam, obficie wspomagana funduszami Unii Europejskiej. Wspomniany Kleszczów to trzeci z samorządów utrzymujący pozycję lidera już od wielu lat.

źródło: Pismo Samorządu Terytorialnego „Wspólnota”

ZOBACZ RÓWNIEŻ:

Najnowszy ranking inwestycyjny. Duży spadek Sanoka (TABELE)

grafika poglądowa, foto w tle: Grzegorz Izdebski, archiwum eSanok.pl